Ból skóry głowy i włosów – czym jest trichodynia i jak sobie z nią radzić?

Czym jest trichodynia?

Czy zdarzyło Ci się odczuwać ból skóry głowy bez wyraźnej przyczyny? Trichodynia, często określana jako „ból włosów”, to dolegliwość dotykająca zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Schorzenie nie zawsze wskazuje na poważne problemy zdrowotne, jednak nie powinno być bagatelizowane. Ból może doskwierać podczas dotyku, czesania, a także w wyniku stanów zapalnych skóry głowy czy drobnych urazów. Według badań opublikowanych w International Journal of Dermatology, kluczową rolę w rozwoju tej dolegliwości odgrywają stany zapalne okołomieszkowe oraz substancja P – neuropeptyd odpowiedzialny za przekazywanie bodźców bólowych. Nie bez znaczenia są również czynniki psychosomatyczne, takie jak przewlekły stres, lęk i depresja, które mogą nasilać objawy. Aby skutecznie radzić sobie z trichodynią, warto bliżej przyjrzeć się jej przyczynom i dostępnym metodom kuracji.

Przyczyny schorzenia

Badania wskazują kilka możliwych przyczyn trichodynii. Jednym z głównych czynników są kwestie neurologiczne – substancja P może prowadzić do zwiększonej wrażliwości skóry głowy poprzez stymulację receptorów bólowych i wywoływanie reakcji zapalnej (Trichodynia Revisited, Skin Appendage Disorders, 2021). Mechanizm ten może tłumaczyć, dlaczego pacjenci często skarżą się na pieczenie i dyskomfort, mimo braku widocznych zmian skórnych. Kolejną możliwą przyczyną są zmiany dermatologiczne, zwłaszcza stan zapalny okołomieszkowy, który często towarzyszy wypadaniu włosów. W badaniach A. Rebory (International Journal of Dermatology, 2016) wykazano, że przewlekłe podrażnienie skóry głowy może prowadzić do nadreaktywności nerwów czuciowych, co potęguje dolegliwości bólowe.

Nie można również pominąć czynników psychosomatycznych – przewlekły stres, lęk i depresja mogą zwiększać podatność na trichodynię. Wysoki poziom kortyzolu oraz napięcie emocjonalne mogą wpływać na układ nerwowy, prowadząc do obniżenia progu bólowego i nasilenia nieprzyjemnych doznań w obrębie skóry głowy. W wielu przypadkach schorzenie to występuje także w połączeniu z łysieniem androgenowym oraz telogenowym, co sugeruje, że zaburzenia hormonalne i cykl wzrostu włosów również mogą odgrywać istotną rolę w patogenezie trichodynii.

Objawy 

Objawy trichodynii obejmują ból skóry głowy o różnym natężeniu, pieczenie, uczucie napięcia oraz nadwrażliwość na dotyk. W niektórych przypadkach występuje również świąd, choć skóra nie wykazuje widocznych zmian. U niektórych osób objawy pojawiają się jedynie w określonych sytuacjach, takich jak stresujące wydarzenia, intensywne czesanie włosów czy ekspozycja na niektóre kosmetyki do stylizacji.

Na przykład Anna, 32-letnia menedżerka, zauważyła, że po długich dniach pracy i narażeniu na wysoki poziom stresu jej skóra głowy staje się nadwrażliwa, a każde dotknięcie sprawia jej ból. Po kilku dniach relaksu objawy ustępują, co sugeruje, że jej trichodynia ma podłoże psychosomatyczne. Z kolei Marek, 28-letni stylista fryzur, zaczął odczuwać pieczenie skóry głowy po wieloletnim stosowaniu silnych kosmetyków do stylizacji zawierających alkohol i inne drażniące substancje chemiczne. Po zmianie kosmetyków na łagodniejsze i stosowaniu nawilżających preparatów objawy znacznie się zmniejszyły.

W niektórych przypadkach dolegliwości bólowe ustępują samoistnie, ale jeśli utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się ze specjalistą w celu ustalenia przyczyny i dobrania odpowiedniego leczenia.

Metody terapeutyczne przy trichodynii

Nie istnieje jedna uniwersalna terapia przy schorzeniu jakim jest trichodynia, w zależności od podłoża specjalista taki jak trycholog dobierze odpowiednią kurację. Terapie trychologiczne zazwyczaj obejmują stosowanie delikatnych szamponów i preparatów przeciwzapalnych. W niektórych przypadkach konieczne jest wprowadzenie kuracji neurologicznych, polegających na stosowaniu leków przeciwbólowych i neuromodulatorów. Istnieją również metody psychoterapeutyczne i techniki relaksacyjne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, medytacja czy ćwiczenia oddechowe. Według artykułu opublikowanym w Diagnosis and Treatment , skuteczne mogą być zarówno metody farmakologiczne, jak i behawioralne – np. leki przeciwdepresyjne oraz techniki terapeutyczne ukierunkowane na redukcję stresu.

Jak zapobiec trichodynii?

Choć nie zawsze można uniknąć trichodynii, istnieją sposoby na zmniejszenie ryzyka jej wystąpienia. Odpowiednia ilość snu oraz techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy ćwiczenia oddechowe, mogą pomóc w utrzymaniu równowagi nerwowej i ograniczeniu wpływu stresu na organizm. Kluczowe jest także dbanie o skórę głowy poprzez stosowanie delikatnych szamponów i unikanie agresywnych kosmetyków zawierających silne detergenty, parabeny czy alkohol. Nadmierne stosowanie środków stylizacyjnych, takich jak lakiery, żele i pianki, może prowadzić do podrażnienia skóry głowy, co zwiększa ryzyko trichodynii.

Dieta również odgrywa istotną rolę w profilaktyce tego schorzenia. Spożywanie produktów bogatych w witaminy, cynk, żelazo oraz kwasy tłuszczowe omega-3 wspiera zdrowie skóry głowy i poprawia kondycję włosów. Warto włączyć do diety orzechy, nasiona, ryby, warzywa liściaste i pełnoziarniste produkty zbożowe. Odpowiednie nawodnienie organizmu również ma kluczowe znaczenie, ponieważ odwodniona skóra może być bardziej podatna na podrażnienia i nadwrażliwość.

Dodatkowo, unikanie nadmiernego ciepła, np. z suszarek i prostownic, oraz ograniczenie ciasnych fryzur może pomóc w zmniejszeniu napięcia skóry głowy. Regularne masaże skóry głowy, zarówno manualne, jak i za pomocą specjalnych szczotek lub masażerów, mogą poprawić krążenie krwi i zmniejszyć napięcie nerwowe, co przyczynia się do redukcji objawów trichodynii. Jeśli mimo profilaktyki dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z trychologiem, aby zidentyfikować potencjalne przyczyny i wdrożyć odpowiednią kurację.

Trichodynia – dlaczego nie warto jej bagatelizować?

Trichodynia to schorzenie, które może znacząco wpływać na komfort życia. Choć przyczyny nie są w pełni poznane, istnieją skuteczne metody łagodzenia objawów. Jeśli odczuwasz przewlekły ból skóry głowy, warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub neurologiem, aby znaleźć odpowiednie rozwiązanie. Dzięki właściwej pielęgnacji, zmianie stylu życia i terapii można skutecznie zarządzać tym schorzeniem i poprawić jakość życia.

Bibliografia: 

1. Rebora A. Trichodynia: a review of the literature. Int J Dermatol. 2016 Apr;55(4):382-4.
2. Trüeb RM, Starace MVR, Piraccini BM, Rezende HD, Reis Gavazzoni Dias MF. Trichodynia Revisited. Skin Appendage Disord. 2021 Nov;7(6):449-453.
3. Abu El-Hamd, Mohammed & Aboeldahab, Soha. (2022). Trichodynia: An Update on Definition, Etiopathogenesis, Diagnosis, and Treatment. Journal of Skin and Stem Cell.